O‘zbekistonning diqqatga sazovor joylari
Samarqand, Buxoro va Xivada sizni nafis minoralar, yorqin masjid gumbazlari, tarixga boy qal’alar, ulug‘vor madrasalar va mavzoleylar kutmoqda. Ammo bu hammasi emas! Rang-barangligi bilan maftun qiluvchi O‘zbekiston sharq bozorlari va hayratlanarli tabiat manzaralari bilan mashhur. Bu go‘zalliklardan bahramand bo‘lish uchun katta xarajat qilish shart emas.
Har bir diqqatga sazovor joyni sanab o‘tish oson emas, ular juda ko‘p! Bu yerda shaharlarning tarixiy hududlari, qiziqarli muzeylar, zamonaviy bog‘lar va dam olish maskanlari, shuningdek, ulug‘vor tog‘lar, toza ko‘llar va cho‘llar mavjud. Aral dengizining qurigan tubi hali ham O‘lik dengizdan to‘rt barobar katta. Barchasini bir zumda ko‘rish imkonsiz bo‘lsa-da, biz siz uchun asosiy ro‘yxatni tayyorladik. O‘zbekistonning eng muhim 35 ta diqqatga sazovor joylarini nomlari, suratlari va tavsiflari bilan taqdim etamiz. Ishonamizki, bu joylar sizda unutilmas taassurot qoldiradi!
Har bir diqqatga sazovor joyni sanab o‘tish oson emas, ular juda ko‘p! Bu yerda shaharlarning tarixiy hududlari, qiziqarli muzeylar, zamonaviy bog‘lar va dam olish maskanlari, shuningdek, ulug‘vor tog‘lar, toza ko‘llar va cho‘llar mavjud. Aral dengizining qurigan tubi hali ham O‘lik dengizdan to‘rt barobar katta. Barchasini bir zumda ko‘rish imkonsiz bo‘lsa-da, biz siz uchun asosiy ro‘yxatni tayyorladik. O‘zbekistonning eng muhim 35 ta diqqatga sazovor joylarini nomlari, suratlari va tavsiflari bilan taqdim etamiz. Ishonamizki, bu joylar sizda unutilmas taassurot qoldiradi!
Toshkent
Poytaxt MDHdagi eng yirik besh shahar qatorida o‘z o‘rniga ega. Bu noyob shahar zamonaviy me’morchilik va turli davrlarni aks ettiruvchi tarixiy yodgorliklarning uyg‘un uyg‘unlashuvi bilan ajralib turadi — zardo‘stlikdan XIX asr oxirigacha. Ertalab an’anaviy sharq bozorlari jonlanadi, bu yerda yangi sabzavotlar va mevalar, hidli nonlar va samsa turlari keng tanlovini uchratish mumkin. Qalin daraxtli xiyobonlar va favvoralar bilan bezatilgan bog‘lar yozning issiq kunlarida salqinlik beradi, teatrlar, muzeylar va sayohatlar madaniy dam olish uchun qiziqarli imkoniyatlar taqdim etadi. Poytaxtda albatta tashrif buyurilishi kerak bo‘lgan joylar qaysilar?
Hazrati Imom
Ushbu diniy majmua Toshkentning ramzi hisoblanib, ko‘pincha shaharga tanishish boshlang‘ich nuqtasi bo‘ladi. Bu poytaxtdagi yagona me’moriy yodgorlik bo‘lib, u YuNESKOning Jahon merosi ro‘yxatiga kiritilgan. Ko‘pgina boshqa tarixiy binolar 1966 yildagi kuchli zilzila vaqtida vayron bo‘lgan. Majmuaning eng qadimiy qismi — Hazrati Imom maqbarasi — X asrda hurmatga sazovor voziy uchun barpo etilgan. XVI asrda majmua qayta ta’mirlanib, uning ko‘rinishi yanada zamonaviylashgan. XVIII va XIX asrlarda yangi masjidlar qurilgan, so‘nggisi esa 2007 yilda barpo etilgan.
Ko‘kaldosh madrasasi
O‘rta asrlarda madrasalar islom dunyosidagi asosiy ilmiy va madaniy muassasalar bo‘lib xizmat qilgan. Ularning tuzilishi Yevropadagi universitetlar tashkil etilishida namuna bo‘lgan. Madrasalarda nafaqat diniy fanlar, balki tarix, falsafa, astronomiya, tibbiyot va san’at kabi fanlar ham o‘rganilgan. Toshkentdagi eng yirik madrasalardan biri XVI asrda qurilgan Ko‘kaldosh madrasasidir. XIX asrdagi zilzilalar natijasida u zarar ko‘rgan bo‘lsa-da, XX asr o‘rtalarida tiklangan. Buxoroda ham shu nomdagi madrasalar mavjud bo‘lib, ularni farqlash zarur.
Temuriylar Davlat Tarixi Muzeyi
Ushbu muzey mashhur sarkarda Amir Temur va uning avlodiga bag‘ishlangan. Garchi bino yigirma yildan kam oldin qurilgan bo‘lsa-da, uning me’moriy uslubi ushbu buyuk sarkardaning hukmronlik davrini aks ettiradi. Noyob aylana shaklidagi bino ulkan gumbaz bilan bezatilgan bo‘lib, ichki qismi marmar, oltin va freskalar bilan bezatilgan, ular davlat tarixini hikoya qiladi. Muzeyda 5000 dan ortiq eksponatlar saqlanadi, ularga noyob san’at asarlari, qadimiy qurollar va zirhlar, zargarlik buyumlari, musiqa asboblari, tarixiy qo‘lyozmalar, tangalar va boshqa ko‘plab narsalar kiradi. Ushbu buyumlarning ko‘pchiligi, 600 yildan ortiq vaqt o‘tganiga qaramay, dastlabki ko‘rinishini saqlab qolgan.
O‘zbekiston Tarixi Muzeyi
Ushbu muzey Markaziy Osiyodagi eng qadimiy muzey bo‘lib, albatta tashrif buyurishga arziydi. Bu yerda siz turli xil kundalik buyumlar va san’at asarlarini topasiz, ular hudud tarixini paleolitdan hozirgi kungacha yorqin tasvirlaydi. Muzeydagi eksponatlar soni 250 000 ga teng, ammo ko‘rgazmada eng qiziqarli 10 000 ta eksponat namoyish etilgan. Sovg‘a do‘konida keramik buyumlar, ajoyib to‘qimachilik mahsulotlari, miniaturalar va boshqa ko‘plab qiziqarli narsalarni xarid qilish mumkin.
Iso Masihning Muqaddas Yuragi sobori
O‘zbekistonning asosiy katolik sobori neo-gotik uslubda barpo etilgan bo‘lib, mintaqaning an’anaviy me’morchiligidan aniq ajralib turadi. U Yevropa soborlarini eslatadi: ulug‘vor, baland va biroz qorong‘ulik soyasi bilan, vitrajlar bilan bezatilgan va 26 ovozli musiqiy organ bilan jihozlangan. Yakshanba kunlari xizmatlar to‘rt tilda, jumladan rus va o‘zbek tillarida o‘tkaziladi.
Assumption sobori
O‘zbekistonning asosiy pravoslav sobori joylashgan hududda avval kichik bir cherkov bo‘lgan, keyinchalik esa u klassik me’morchilik uslubidagi ulug‘vor bino shakliga keltirilgan. Harbiy harakatlar davrida sobor jiddiy sinovlardan o‘tgan, ammo keyinchalik uni tiklab, yangilashgan. Besh qavatli qo‘ng‘iroq minorasi qo‘shni binolardan baland ko‘tarilib, ulug‘vorlik bilan ko‘rinadi. Oq-ko‘k rangdagi bezaklari va nafis dizayni tufayli bu inshoot yengil va havoda suzayotgandek taassurot qoldiradi.
Amir Temur xiyoboni
Bu poytaxt markazida joylashgan yashil maydoncha bo‘lib, favvoralar, gullar bilan bezatilgan gulzorlar, qulay skameykalar, kafe va sovg‘a do‘konlari bilan oazis vazifasini bajaradi. Ushbu maydondan asosiy prospektlar va ko‘chalar abanalar shaklida tarqalgan bo‘lib, ularning ba’zilari qadimiy Ipak yo‘li karvon yo‘llari bo‘ylab joylashgan. Parkning markazida mashhur Amir Temur (Tamerlan) haykali o‘rnatilgan bo‘lib, u poytaxtning asosiy diqqatga sazovor joylaridan biridir. Maydon atrofi esa ajoyib me’moriy uslubga ega ko‘plab mashhur binolar bilan o‘ralgan, jumladan, Temuriylar Tarixi muzeyi, “O‘zbekiston” mehmonxonasi va Toshkent yuridik universiteti.
«Navro‘z» bog‘i
Faqat bir necha yil oldin o‘z eshiklarini ochgan tematik bog‘ o‘z jozibasini yo‘qotmayapti. «Navro‘z» — Markaziy Osiyoning asosiy bayramlaridan birining nomi — mamlakatdagi eng baland, 72 metr balandlikdagi ko‘zni qamashtiruvchi g‘ildirak shu yerda joylashgan. Ushbu g‘ildirakdan shahar markaziy tumanlarining ajoyib panoramik manzarasi ochiladi. Bog‘ markazida keng amfiteatr joylashgan bo‘lib, u yerda turli konsertlar va ko‘ngilochar shoular o‘tkaziladi, qolgan hudud esa etnografik qishloqdan iborat bo‘lib, tashrif buyuruvchilarga mamlakatning turli hududlarining me’moriy o‘ziga xosliklari va an’analarini ko‘rish imkonini beradi. Bu yerda mehmonlar Markaziy Osiyo xalqlarining madaniy merosi va turmush tarzini yaqindan tanishishlari mumkin.
Toshkent teleminorasi
Toshkent teleminorasi balandligi 375 metrga yetib, uning uch qismi poytaxtning istalgan nuqtasidan ko‘rinadi. Bu Markaziy Osiyodagi eng baland inshootdir. Taxminan 100 metr balandlikda shahar manzarasini tomosha qilish mumkin bo‘lgan kuzatuv maydonchasi joylashgan. U yerga tezkor lift orqali yetib borish mumkin. Bir oz yuqoriroqda panoramik oynali aylanuvchi restoran mavjud bo‘lib, u yerda qulay muhitda ajoyib manzaralardan bahramand bo‘lish mumkin. Birinchi qavatda esa dunyoning mashhur minoralari modellari namoyish etilgan ko‘rgazma zali joylashgan.
Samarqandning diqqatga sazovor joylari
Agar siz faqat bitta shaharni ziyorat qilish imkoniga ega bo‘lsangiz, poytaxt o‘rniga Samarqandni tanlang. Bu qadimiy shahar, 2700 yildan ortiq tarixga ega bo‘lib, O‘zbekistonning eng qiziqarli maskanlaridan biri hisoblanadi. Bu yerda mamlakatning ko‘plab ulug‘vor diqqatga sazovor joylari joylashgan. Ilgari u Sug‘d davlati markazi bo‘lgan, keyinchalik esa Amir Temur imperiyasining poytaxti sifatida xizmat qilgan. Butun shahar bo‘ylab tarqalgan ko‘plab tarixiy yodgorliklar YuNESKO tomonidan himoyalangan va dunyoning turli burchaklaridan sayyohlarni o‘ziga jalb qiladi. Ushbu shaharda nafaqat nodir me’moriy obidalar, balki boy madaniy meros ham jamlangan.
Registon maydoni
Ushbu maydon oltita asr davomida tarixga ega bo‘lib, butun shu davr mobaynida Samarqandning jamoat hayot markazi bo‘lib xizmat qilgan. Ko‘plab binolar qurilgan paytdagi dastlabki ko‘rinishini saqlab qolgan. Registon an’anaviy islom me’morchiligining yorqin namunasi va Markaziy Osiyoning eng mashhur diqqatga sazovor joylaridan biridir. Ayniqsa, uchta yorqin ko‘k gumbazli madrasadan iborat majmua alohida e’tiborga loyiq. Ushbu o‘quv muassasalaridan birining minorasida ajoyib manzarani ochib beruvchi kuzatuv maydonchasi joylashgan. Maydonning barcha qiziqarli ob’ektlarini o‘rganish uchun taxminan yarim kun vaqt kerak bo‘ladi. Registon nafaqat o‘zining me’morchiligi, balki bu yerda muntazam o‘tkaziladigan madaniy tadbirlar bilan ham mashhur.
Bibi-Xonim masjidi
Ushbu ulug‘vor masjid Markaziy Osiyodagi eng yirik masjid hisoblanadi. Uning qurilishi XV asr boshlarida yakunlangan bo‘lib, bu Temurxonning Hindistonga qilgan g‘alabali yurishining natijasi bo‘lgan. XX asr o‘rtalarida keng qamrovli restavratsiya ishlari olib borilib, masjid o‘zining dastlabki go‘zalligini tikladi. Bugungi kunda bu bino o‘zining betakror me’morchiligi va murakkab bezaklari bilan ko‘zlarni quvontiradi. Masjid nafaqat tarixiy yodgorlik, balki mintaqaning muhim madaniy obyekti hisoblanadi.
Shahi Zinda
Ushbu muzey buyuk zabt etuvchi Amir Temur va uning sulolasiga bag‘ishlangan. U uch o‘n yildan kam oldin barpo etilgan bo‘lsa-da, me’moriy uslubi hukmdorning harbiy davr atmosferasini muvaffaqiyatli aks ettiradi. Ulug‘vor gumbaz bilan bezatilgan oval shakldagi bino ichida nafis marmar, oltin varaq va freskalar mavjud bo‘lib, ular davlat tarixini hikoya qiladi. Bugungi kunda muzeyda 5000 dan ortiq eksponatlar namoyish etilgan bo‘lib, ularga qadimiy san’at asarlari, qurollar va zirhlar, zargarlik buyumlari, musiqa asboblari, qo‘lyozmalar, tangalar va boshqa ko‘plab narsalar kiradi. Ularning ko‘pchiligi, 600 yildan ortiq vaqt o‘tganiga qaramay, dastlabki ko‘rinishini va qiymatini saqlab qolgan. Muzey sayyohlar va tarix ixlosmandlari uchun muhim madaniy markaz hisoblanadi, u yerga dunyoning turli burchaklaridan tashrif buyuriladi.
Afrasiyob shaharchasi
Shahi Zinda majmuasi dunyodagi eng muhim arxeologik yodgorliklardan biri yonida joylashgan. Afrasiab yodgorligi qadimgi Samarqandning qoldiqlaridan iborat bo‘lib, u mongollar davridan oldingi davrga taalluqlidir. O‘zbekistonning diqqatga sazovor joylari xaritasida u yarim doira shaklida ko‘rsatilgan bo‘lib, zamonaviy Samarqandni shimol tomondan o‘rab turadi. Ushbu hududga aholi miloddan avvalgi VII asrda joylasha boshlagan, 1220 yilda esa Chingizxon tomonidan vayron qilingan. Keyingi yillarda yangi binolar qadimiy tepaliklarda emas, balki yaqin atrofda barpo etilgan, bu arxeologlarga 200 gektardan ortiq maydonda qazish ishlari olib borish imkonini yaratdi.
Xo‘ja Doniyor mavzoley
Yana bir ulug‘vor mavzoley rivoyatga ko‘ra, payg‘ambar Daniyol qoldiqlarini saqlaydi. Bu joy turli dinlarga mansub minglab ziyoratchilarni o‘ziga jalb qiladi: islom, nasroniylik va yahudiylik. Inshoot baland tepalikda joylashgan bo‘lib, u yerda Siob daryosining go‘zal manzarasi ochiladi. Yaqin atrofdagi manba suvining shifo beruvchi xususiyatlari mavjudligi hisoblanadi va u ruhiy hamda jismoniy yangilanishni izlovchilarni o‘ziga tortadi.
Ulug‘bek observatoriyasi
Ulug‘bek, buyuk Temurning nabirasi, o‘z davrining mashhur ilm-fan arbobi bo‘ldi. U o‘z hukmronligi davrida Samarqandda mashhur observatoriyani barpo etdi, bu ulkan uch qavatli bino bo‘lib, o‘rta asrlar islom olamidagi eng yirik observatoriya edi. Bu yerda Yevropa, Xitoy va Hindiston kabi mamlakatlarning astronomiyasiga ta’sir qilgan ko‘plab kashfiyotlar amalga oshirildi. Hozirga qadar saqlanib qolgan eng muhim artefaktlardan biri diametri 40 metr bo‘lgan yer osti sekstantidir. Astronomlar ushbu asbob yordamida osmon jismlarining ufqdan balandligini o‘lchashgan. Observatoriyaning qarshisida Ulug‘bek hayoti va yutuqlariga bag‘ishlangan muzey joylashgan. Bu muzey buyuk olimning merosiga oid ko‘plab artefaktlar va ma’lumotlarni saqlaydi.
Buxoroning diqqatga sazovor joylari
Buxoro — Markaziy O‘zbekistonning eng qadimiy shaharlaridan biri bo‘lib, Buyuk Ipak yo‘lida muhim to‘xtash joyi hisoblangan. Taxminan 2500 yil oldin tashkil topgan bu shahar tarixiy me’moriy yodgorliklarga boy bo‘lib, ularni deyarli har qadamda uchratish mumkin. Ko‘plab sayyohlar O‘zbekistonda qaysi joylarni ziyorat qilishni tanlashda aynan Buxoroni afzal ko‘radi. Bu yerda avtomobilsiz ko‘chalar mavjud bo‘lib, ular O‘rta asrlar muhitini yaratadi va musulmon dunyosining markazlaridan biri bo‘lgan shaharni o‘zining ulug‘vor masjidlari va madrasalari bilan his qilish imkonini beradi.
Labi-Hauz
Buxoro markazida sakkizburchak shaklidagi maydon — Labi-Hauz joylashgan bo‘lib, barcha yo‘llar ushbu go‘zal suv havzasiga olib boradi. Bu ajoyib hovuz bo‘lib, uning atrofida hayratlanarli me’moriy yodgorliklar joylashgan. Maydonda ko‘p yashillik va qulay skameykalar mavjud bo‘lib, issiq havoda dam olish uchun juda mos. Bundan tashqari, bu yerda kafelar, sovg‘a do‘konlari va savdo nuqtalari joylashgan bo‘lib, joyni dam olish va xarid qilish uchun ideal makonga aylantiradi.
Ark citadeli
Ark qal’asi taxminan 2500 yil avval qurilgan va XX asr boshlariga qadar Buxoro hokimlari rezidensiyasi sifatida xizmat qilgan. Bu devorlar bilan o‘ralgan podshohlik shaharchasida Avitsenna, Omar Xayyom, Firdavsiy va boshqa ko‘plab mashhur shoirlar hamda olimlar yashagan. XX asr boshlarida citadelning ichki xonalari Qizil Armiya bombardimonidan zarar ko‘rgan, biroq me’moriy elementlarning ko‘pchiligi saqlanib qolgan. Bugungi kunda saqlangan podshohlik xonalarida arxitektura-san’at muzeyi faoliyat yuritadi, u yerda bu hayratlanarli joyning tarixi haqida turli eksponatlar namoyish etiladi.
Bolo-Hauz majmuasi
Арк цитаделининг qarshisida XVIII asr boshlarida barpo etilgan ajoyib me’moriy majmua joylashgan. Bu yerda sun’iy suv havzasi, masjid va minorat mavjud. Nafis masjid yigirma nafdan ortiq mahorat bilan ishlangan ustunlar bilan bezatilgan. Ilgari minorat biroz egilgan bo‘lib, mashhur Pisa minorasini eslatgan, ammo keyinchalik uni to‘g‘rilab, mustahkamlashga muvaffaq bo‘lingan.
Chor-Minor
Buxoro markazidan piyoda atigi 15 daqiqalik masofada joylashgan shaharning mashhur diqqatga sazovor joylaridan biri — «To‘rt minorali» inshoot mavjud. Bu nom bino burchaklaridagi to‘rt minorani ifodalaydi va bu hududdagi to‘rt asosiy dinni ramziy qiladi: islom, nasroniylik, buddizm va zardo‘stlik. Nozik va muvozanatli me’moriy inshoot XVIII asrda barpo etilgan bo‘lib, ilgari keng madrasaning bir qismi bo‘lgan, afsuski, u bugungi kungacha saqlanib qolmagan. Ushbu me’moriy durdonaning go‘zalligi va tarixiy ahamiyati ko‘plab sayyohlarni o‘ziga jalb qiladi.
Poykalon me’moriy majmuasi
Ushbu me’moriy majmua ko‘pincha sayyohlik kartochkalarida ko‘rsatiladi. U o‘z ichiga bir-birining qarshisida joylashgan ikki madrasani, shuningdek, yoshi 500 yildan oshgan juma masjidi va XII asrda barpo etilgan minorani oladi. Bu minora Buxorodagi eng baland bino hisoblanadi. Ichida 105 ta zinapoya mavjud bo‘lib, tepasida taxminan 50 metr balandlikdan shahar panoramasini ochib beruvchi kuzatuv maydonchasi joylashgan.
Samanidlar mavzoley
Buxoroning shimoliy-g‘arbiy tumanida Samanidlar bog‘i joylashgan bo‘lib, u yerda hovuzlar va turli attraksionlar mavjud. Bog‘ hududida qadimiy qabriston joylashgan bo‘lib, unda IX va X asrlar oralig‘ida barpo etilgan maqbara joylashgan. Ushbu bino porloq mozaikalar va oltin bezaklar bilan qoplanmagan, ammo qadimiy ustalar yondirilgan g‘ishtdan nafis naqshlar yaratganlar. Mavzoley YuNESKO tomonidan jahon merosi ro‘yxatiga kiritilgan. Bundan tashqari, bu bog‘ Buxoraning tarixiy muhitiga sho‘ng‘ishni istagan sayyohlar uchun mashhur maskandir.
Xivaning diqqatga sazovor joylari
Xiva — O‘zbekistondagi yagona shahar bo‘lib, u yerda o‘rta asrlar mahallasi saqlanib qolgan va u sharq ertaklaridan chiqqandek ko‘rinadi. Xivaning tarixiy qismi me’moriy yodgorliklarga boy va bu hududda mahalliy aholi hali ham yashaydi. Ushbu hudud «Ichon-Qal’a» deb ataladi, bu «ichki shahar» degan ma’noni anglatadi. Sharqiy darvozadan G‘arbiy darvozagacha yetib borish uchun atigi o‘n daqiqa vaqt ketadi, ammo mahalliy me’moriyat va muhitni soatlab o‘rganish mumkin. Bir qulay hovlida tosh quduq — Heyvak joylashgan bo‘lib, afsonalarga ko‘ra, aynan shu joyda qadimda Xiva shahrining tarixi boshlangan.
Muhammad Aminxon madrasasi
Butun Markaziy Osiyodagi eng yirik madrasalardan biri XVIII asrda qurilgan bo‘lib, ilgari u yerda 260 ga yaqin shogird tahsil olgan. Keyinchalik bu bino musulmonlar sudi uchun xizmat qilgan, sovet davrida esa qamoqxona sifatida ishlatilgan. Hozirda tarixiy binoda mehmonxona faoliyat yuritmoqda. Bu joy Ichon-Qal’ada to‘xtab qolish uchun juda qulay maskan. Mehmonlar madrasaning simmetrik me’moriy uslubini, ark shaklidagi tomlarni, o‘ymakor eshiklar va gumbazli minoralarni osoyishta kuzatishlari mumkin.
Qalta-Minor minorasi
Ushbu past, ammo ta’sirli minorat Muhammad Aminxon madrasasi bilan bir vaqtda qurilgan — ikkala tarixiy yodgorliklar bir-biriga yaqin joylashgan. Xiva hukmdori 70 yoki hatto 80 metr balandlikda ulkan minorat qurishni rejalashtirgan edi. Ammo qurilish davomida u forslar bilan jangda halok bo‘lgan va loyiha uchun ajratilgan barcha mablag‘lar harbiy ehtiyojlarga yo‘naltirilgan. Minoratni yakunlash loyihasi amalga oshirilmagan, ammo 29 metrlik inshoot yanada tartibli va jozibador ko‘rinishi uchun eng yaxshi ustalar jalb qilingan, ular uni quyoshda porlaydigan ajoyib mayolika bilan bezashgan.
Qadimiy Arq Qal’asi
Xivaning tarixiy markazida XVII asrdan XIX asrgacha qurilgan qalin devorlar bilan o‘ralgan qal’a joylashgan. Qal’aga kirish Kalta-Minor qarshisida joylashgan. Vaqt o‘tishi bilan qal’aning ichida ko‘plab binolar saqlanib qolgan. Ularning orasida shahar panoramasini ochib beruvchi baland bastion, qiziqarli eksponatlarni namoyish etadigan tangalar zarbxonasi, xon saroyi va taxt zali ajralib turadi, bu esa ushbu tarixiy qal’aning sobiq ulug‘vorligini his qilish imkonini beradi.
Islom Xo‘ja
Yoshi yuz yildan oshgan me’moriy majmua XI-XII asr namunalaridan ilhomlanib, Ichon-Qal’aga tibbiyot va ta’limni olib kirgan islohotchi vazir sharafiga barpo etilgan. Majmuaning eng katta g‘ururi — oltinrang ko‘k kafel bilan bezatilgan 60 metrlik minorasi bo‘lib, uning yonida kichik madrasah joylashgan. Ilgari minoraning balandligi sayohatchilar uchun yo‘nalish belgisi bo‘lgan, bugungi kunda esa uning kuzatuv maydonchasidan atrofning manzarali tasviri ochiladi.
Tosh-Xo‘ja saroyi
XIX asrning ulkan me’moriy yodgorligi bo‘lmish «Tosh saroy» nomi bilan mashhur bo‘lgan bino Xiva hukmdorining qarorgohi sifatida xizmat qilgan. Yaqinda amalga oshirilgan restavratsiyadan so‘ng, bino o‘zining avvalgi ulug‘vorligini yana sayyohlar e’tiboriga havola qilmoqda. Me’moriy majmua xonlarning hashamatli xonalari, xonadon, charm sudyasi va mehmonlarni qabul qilish zali kabi bo‘laklarni o‘z ichiga oladi, bu esa mintaqaning madaniy merosi bilan yaqindan tanishish imkonini beradi.
Juma masjidi
Ichon-Qal’aning markaziy qismida noyob juma masjidi joylashgan bo‘lib, u o‘zining me’moriy uslubi bilan o‘xshash binolardan farq qiladi — u gumbazlar va arkalarisiz qurilgan. Taxminan ming yil oldin barpo etilgan ushbu bino XVIII asr oxirida yangilangan. Bu bir qavatli inshoot bo‘lib, tomida balandligi 5 metr bo‘lgan 200 nafis yog‘och ustun mavjud. Ustunlarning ba’zilari IX—XII asrlarga taalluqlidir. Masjid ichida doimiy ravishda yarim soya hukm suradi, chunki yorug‘lik faqat tomdagi uchta kichik teshik orqali kiradi.
Tabiiy diqqatga sazovor joylar
O‘zbekiston qadimiy shaharlaridagi me’moriy durdonalari bilan mashhur. Ammo mamlakat shuningdek, ko‘plab hayratlanarli tabiiy manzaralarni ham taklif etadi. Ulug‘vor tog‘lar go‘zal vodiylarni o‘rab olgan, u yerda chiroyli ko‘llar, shiddatli sharsharalar va qum tepaliklari bilan keng cho‘llar yashiringan. Bundan tashqari, hududda Aral dengizining qurishi natijasida yuzaga kelgan ikki yirik suv havzasi mavjud. O‘zbekistonning tabiiy boyliklari alohida e’tiborni talab qiladi.
Keling, eng jozibali tabiiy ob’ektlardan bir nechtasini qisqacha ko‘rib chiqamiz:
Keling, eng jozibali tabiiy ob’ektlardan bir nechtasini qisqacha ko‘rib chiqamiz:
- Urun'gachning nefrit ko‘llari. Ushbu ikki ko‘l o‘zining ajoyib moviy-yashil suvi rangi bilan nom olgan. Birinchisi kichikroq bo‘lib, shaffof suvi tufayli tubi ko‘rinadi. Quruq yoz oylarida u qurib qolishi mumkin. Ikkinchi ko‘l esa ancha katta va yil davomida to‘lib turadi.
- Chorvoq suv ombori. Ushbu ulkan sun’iy suv ombori o‘zining tiniq, zümradday suvi va Tyan-Shan tog‘larining panoramik manzaralari bilan mashhur. Agar yozda O‘zbekistonda nimani ko‘rish mumkinligini izlayotgan bo‘lsangiz, bu dam olish uchun ajoyib joy. Ko‘l bo‘yida rivojlangan dam olish infratuzilmasi sayyohlar orasida mashhurlik kasb etgan.
- Chimyon. O‘zbekistonda, Chimyon tog‘ining etaklarida, dekabrdan martgacha faoliyat yuritadigan chang‘i kurorti mavjud. Qolgan davrda esa bu joy turli faol dam olish va ekoturizm uchun ideal makon hisoblanadi. "Chimyon" nomi "yumshoq yashil o‘t" degan ma’noni anglatadi va bu haqiqatan ham manzarali hududdir.
- Qizilqum cho‘li. Mashhur cho‘l, nomi “Qizil qumlar” degan ma’noni bildiradi, Amudaryo va Sirdaryo daryolari orasida joylashgan. Bahorda uni ziyorat qilish ayniqsa tavsiya etiladi, chunki keng hududlar gullagan lola va makka dalalari bilan qoplanadi.
- Shayton Jiga, yoki Shaytonlar platosi. Bu sirli joy tarixan turli afsona va rivoyatlar bilan bog‘langan. Buning sababi g‘ayrioddiy shakldagi ulkan toshlar bo‘lib, ular g‘aroyib hayvonlar yoki afsonaviy mavjudotlarni eslatadi.